Η μελέτη των απολιθωμάτων μας επιτρέπει να κατανοήσουμε την ιστορία της ζωής στη Γη. Για να υπολογίσουν την ηλικία τους, οι επιστήμονες χρησιμοποιούν δύο κύριες μεθόδους: τη σχετική χρονολόγηση και τη ραδιοχρονολόγηση, που βασίζονται σε διαφορετικές αρχές και τεχνικές.
Η σχετική χρονολόγηση βασίζεται στη θέση του απολιθώματος μέσα στα γεωλογικά στρώματα. Τα στρώματα της Γης σχηματίζονται διαδοχικά, με τα παλαιότερα να βρίσκονται βαθύτερα και τα νεότερα πιο κοντά στην επιφάνεια. Εξετάζοντας τη σειρά των στρωμάτων, οι επιστήμονες μπορούν να καθορίσουν αν ένα απολίθωμα είναι παλαιότερο ή νεότερο από άλλα. Ωστόσο, αυτή η μέθοδος δεν δίνει ακριβή ηλικία, αλλά μας παρέχει μια γενική εικόνα.
Για πιο ακριβείς μετρήσεις, χρησιμοποιείται η ραδιοχρονολόγηση, η οποία βασίζεται στη διάσπαση ραδιενεργών στοιχείων. Ορισμένα στοιχεία, όπως ο άνθρακας-14 ή το ουράνιο, είναι ραδιενεργά και διασπώνται με σταθερό ρυθμό. Ο ρυθμός αυτός εκφράζεται μέσω του χρόνου ημιζωής, δηλαδή του χρόνου που χρειάζεται για να διασπαστεί η μισή ποσότητα ενός ραδιενεργού ισοτόπου. Για παράδειγμα, ο άνθρακας-14 έχει χρόνο ημιζωής περίπου 5.730 χρόνια. Μετρώντας την ποσότητα του ραδιενεργού ισοτόπου που απομένει σε ένα απολίθωμα και συγκρίνοντάς την με την αρχική του ποσότητα, οι επιστήμονες μπορούν να υπολογίσουν την ηλικία του.
Η ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα-14 χρησιμοποιείται κυρίως για απολιθώματα οργανισμών ηλικίας έως 50.000 ετών. Για πιο αρχαία απολιθώματα, εκατομμυρίων ή και δισεκατομμυρίων ετών, χρησιμοποιούνται ισότοπα όπως το κάλιο-40 ή το ουράνιο-238, τα οποία έχουν πολύ μεγαλύτερους χρόνους ημιζωής.
Αυτές οι μέθοδοι παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες, βοηθώντας μας να κατανοήσουμε την εξέλιξη της ζωής και την ιστορία της Γης.