Πριν από 3,2 εκατομμύρια χρόνια, σ’ έναν κόσμο όπου οι σαβάνες της Αφρικής απλώνονταν απέραντες κάτω από τον καυτό ήλιο, ζούσε ένα μικρό θηλυκό ανθρωποειδές. Δεν ήξερε ότι κάποτε, εκατομμύρια χρόνια αργότερα, οι άνθρωποι θα την αποκαλούσαν Λούσυ. Για εκείνη, η ζωή ήταν μια συνεχής πάλη για επιβίωση.
Η ζωή στη σαβάνα
Η Λούσυ ανήκε στο είδος Australopithecus afarensis, ένα ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα στους πιθήκους και στους πρώτους ανθρώπους. Δεν ήταν πολύ ψηλή—μόλις ένα μέτρο περίπου—και ζύγιζε όσο ένα μικρό παιδί. Το σώμα της ήταν φτιαγμένο για τη ζωή στα δέντρα, με δυνατά χέρια και καμπυλωτά δάχτυλα, αλλά τα πόδια της έκρυβαν ένα μυστικό: ήταν σχεδιασμένα για να περπατούν όρθια.
Το περπάτημά της δεν ήταν τόσο σταθερό όσο το δικό μας, μα της έδινε ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Στη σαβάνα, όπου οι θηρευτές παραμόνευαν παντού, το να μπορεί να σταθεί όρθια σήμαινε ότι μπορούσε να δει πιο μακριά. Να εντοπίσει πρώιμα τους εχθρούς της. Να φτάσει καρπούς που οι άλλοι πίθηκοι δεν μπορούσαν.
Οι κίνδυνοι του κόσμου της
Η Λούσυ δεν ζούσε μόνη. Ανήκε σε μια μικρή ομάδα, ίσως μια οικογένεια, που περιφερόταν προς αναζήτηση τροφής. Δεν είχαν όπλα, δεν είχαν εργαλεία όπως οι μεταγενέστεροι απόγονοί τους, και το μυαλό τους δεν μπορούσε ακόμη να συλλάβει πολύπλοκες στρατηγικές. Το μόνο που είχαν ήταν η συνεργασία και η ικανότητά τους να σκαρφαλώνουν γρήγορα στα δέντρα, αποφεύγοντας τις λεοπαρδάλεις και τους άλλους θηρευτές που καραδοκούσαν.
Μια μέρα, όμως, η Λούσυ έκανε ένα μοιραίο λάθος.
Η πτώση
Δεν γνωρίζουμε ακριβώς πως πέθανε η Λούσυ, αλλά οι επιστήμονες που μελέτησαν τα οστά της βρήκαν ενδείξεις ότι μπορεί να είχε πέσει από μεγάλο ύψος—ίσως από ένα δέντρο. Οι σκελετικές βλάβες στα οστά της δείχνουν έναν ξαφνικό, δυνατό τραυματισμό. Ίσως, ένα πρωινό, προσπαθώντας να πιάσει ένα φρούτο ή να ξεφύγει από έναν θηρευτή, έχασε την ισορροπία της και έπεσε.
Για την αγέλη της, ήταν απλώς μια ακόμα απώλεια σε έναν σκληρό κόσμο. Η Γη την κάλυψε, ο χρόνος πέρασε, και το σώμα της ξεχάστηκε. Όμως, η ιστορία της δεν είχε τελειώσει.
Η ανακάλυψη
Το 1974, περισσότερο από 3 εκατομμύρια χρόνια αργότερα, μια ομάδα παλαιοανθρωπολόγων υπό την ηγεσία του Ντόναλντ Τζόχανσον εξερευνούσε την αφρικανική έρημο στην περιοχή Χαντάρ της Αιθιοπίας. Ξαφνικά, ένας από αυτούς εντόπισε κάτι ασυνήθιστο: ένα μικρό απολίθωμα που ξεχώριζε στην άμμο. Σκάβοντας πιο βαθιά, άρχισαν να αποκαλύπτουν έναν σκελετό σχεδόν ολοκληρωμένο, ένα εύρημα σπάνιο για την επιστήμη.
Το εύρημα αυτό ήταν ιστορικό. Ο σκελετός έδειχνε ξεκάθαρα ότι το πλάσμα αυτό περπατούσε όρθιο, αλλά είχε ακόμη χαρακτηριστικά πιθήκου. Ήταν ένας κρίκος ανάμεσα στον κόσμο των πιθήκων και των ανθρώπων.
Το βράδυ της ανακάλυψης, οι ερευνητές γιόρταζαν τη στιγμή ακούγοντας μουσική. Ένα τραγούδι των Beatles έπαιζε συνεχώς στο κασετόφωνο: “Lucy in the Sky with Diamonds”. Έτσι, αποφάσισαν να την ονομάσουν Λούσυ.
Η κληρονομιά της Λούσυ
Η Λούσυ άλλαξε ό,τι ξέραμε για την ανθρώπινη εξέλιξη. Μας έδειξε ότι η όρθια στάση είχε εξελιχθεί εκατομμύρια χρόνια πριν οι άνθρωποι αποκτήσουν μεγάλα μυαλά και εργαλεία. Μας έδωσε ένα παράθυρο στο παρελθόν μας, μια σύνδεση με τους μακρινούς προγόνους μας.